Afghanistan is not safe: the Joint Way Forward means Two Steps Back

NGO Joint Statement

(for the original post press here)

The European Union (EU) is currently negotiating the prolongation of the Joint Way Forward (JWF) on migration issues with the government of Afghanistan. The JWF, which is set to expire on 6 October 2020, was signed on the side-lines of the Brussels donor conference in 2016; as is often the case with informal agreements, it was concluded without the involvement of the European Parliament and with no transparent reporting mechanism envisaged for its implementation. The agreement aims to facilitate the deportation to Afghanistan of Afghans who came to Europe to seek protection. It is believed that the EU used the leverage of its development aid to pressure the Afghan government to sign this informal deal.

We are concerned that the EU’s disproportionate focus on returning and deporting Afghans from Europe will continue to shape the negotiations. Cooperation with Afghanistan on returns and broader migration management should not undermine the EU’s overall approach toAfghanistan which should go beyond a predominant focus on returns to acknowledge the complex dynamics of migration from Afghanistan and within the region, and should primarily address the underlying drivers of instability and violent conflict in Afghanistan.

The EU’s disproportionate focus on returns and deportations to Afghanistan is counter- productive and inhumane for the following reasons:

1)  The current security situation in Afghanistan is grave: the Global Peace Index ranked it the least peaceful country in the world for the second year in a row. Afghanistan is struggling with acute challenges ranging from persisting insecurity, the growing power of the Taleban, targeted killings, and a large number of Internally Displaced People (IDPs) to the high number of returns from neighbouring countries. In addition, the impact of the COVID-19 pandemic on health and economic matters has been devastating. The UN mission for Afghanistan (UNAMA) in its mid-year report documented 3,458 civilian casualties, killed or seriously wounded, from January to June 2020. The UN office on Humanitarian Affairs (OCHA) in its annual 2020 overview before the outbreak of the pandemic estimated that almost a quarter of the country’s population (9.4 million of 38million) are in need of humanitarian assistance. According to the Long War Journal, 66% of districts are contested or are under Taleban control, compared to June 2016 when 21% of districts were contested or under Taleban control.

2)  Afghan refugees in neighbouring countries live in a protracted situation of displacement without certainty or integration prospects. There are around four million Afghan refugees in Iran and Pakistan, the majority of them live in a dire situation. According to the IOM, as of September 2020 since January 2020 there had been 388,103 returns from Iran and Pakistan alone, including deportations. This has had a significant impact on the situation in Afghanistan. In Turkey, Afghans were the second largest group seeking asylum in 2019. There, they face challenges including the fear of deportation, limited access to protection including delays in registration and difficulties obtaining access to official documents, and limited or no access to health-care, education and accommodation.Migration between Afghanistan and the EU is influenced by many factors including changes in the countries neighbouring Afghanistan. In particular, conditions for Afghan nationals in Iran, Pakistan and Turkey have an impact on whether people can stay in those countries, have to return to Afghanistan or have to move onwards. Cooperation between Afghanistan and the EU cannot be considered in isolation of the regional dynamics.

3) Afghans, the second largest group by nationality of people seeking asylum in Europe in 2019, are subject to very different treatment across Europe, with the likelihood of protection needs being recognised varying drastically from country to country. For example, the protection rate ranges from 93.8% in Italy to 4.1% in Bulgaria with no credible explanation related to the nature of the individual cases concerned. The continuing extreme divergence of protection rates shows that there are flaws in European asylum systems and that it is likely that Afghans in need of protection are not treated fairly or consistently. Afghans constitute almost 50% of the population of the refugee camps on the Aegean islands in Greece, where over 27,000 people are left to live in deeply inadequate conditions. Many other Afghan refugees and asylum-seekers in Greece live in destitution on the streets of Athens.

If cooperation between the EU and Afghanistan focuses exclusively or disproportionately on deportation, the opportunity to work together on other asylum and migration policies is lost, and the cooperation is not balanced because it does not reflect the priorities of each party. The Afghan government rightly requests mutually beneficial and comprehensive cooperation on migration which acknowledges the positive perception of migration among the Afghan population in Afghanistan and Europe.

Enlarging migration cooperation would also support the EU’s commitments to contribute toglobal sharing of responsibility for refugees as part of its implementation of the Global Compact on Refugees (GCR), the three-year resettlement strategy, and its ambitions to develop a joint EU approach to resettlement.

In light of the current situation in Afghanistan and the uncertainty that Afghan asylum-seekers face in Europe, a disproportionate focus on increased returns to Afghanistan is ill-advised and dangerous. We as NGOs, refugee-led organisations and members of the Afghan diaspora make the following recommendations:

To the EU and its Member States:

  • Halt forced returns to Afghanistan due to the security situation in the country and the challenge of reintegration for returnees from Europe and the neighbouring region. In particular, vulnerable groups and Afghans who were born and grew up outside of Afghanistan should not be “returned”.
  • Integrate EU migration cooperation into the EU’s overall approach to Afghanistan. Migration cooperation should not undermine key objectives on peace and security.
  • Address the root causes of forced displacement and support the reintegration ofreturnees, support institutional reform, accountable governance and transparent spending of aid. Short-term prioritisation of increasing deportation to Afghanistanundermines the EU’s broader objectives and its ability to contribute to lasting peaceand prosperity in the country.
  • Pledge financial support that tackles the root causes of forced displacement from Afghanistan in the upcoming Geneva conference on Afghanistan.
  • Consider regional dynamics when developing migration policy in relation to Afghanistan, including in the renegotiated Joint Way Forward. This means prioritising support to Afghanistan to manage returnees from neighbouring countries.
  • Refrain from making development assistance to Afghanistan or economic ties, including trade and investment relations, dependent on increased forced returns.
  • Expand migration cooperation beyond return and readmission by expanding regular migration pathways for people in need of protection and to provide specific programmes and opportunities for safe and legal migration including migration for education and employment opportunities.
  • Request that EASO prepares and publishes an analysis of the practice in EU Member States with low recognition rates for Afghan nationals considering all likely reasons for the divergence.
  • Stop issuing travel bans on those who return voluntarily and on those deported — unless they are considered a threat to security or have committed serious crimes, in line with but not beyond the relevant provisions of international law.

To the European Parliament (EP):

  • Request that the relevant EU institutions, primarily the EEAS and the EC, provide an update on the state of the negotiations on the prolongation of the JWF and ensure that the EP is consulted and can play an oversight role.
  • Monitor the progress of the JWF and ensure that its implementation does not violate international and European law on human rights, asylum and other relevant areas.
  • Ensure that the EU’s development funds address the root causes of forceddisplacement and are not made conditional on migration-related cooperation imposed by European policy-makers.

Κοινή δήλωση ΜΚΟ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαπραγματεύεται επί του παρόντος με την κυβέρνηση του Αφγανιστάν, την παράταση της Κοινής Πορείας προς τα Εμπρός (ΚΠΕ) σε θέματα μετανάστευσης. Η ΚΠΕ, η οποία πρόκειται να λήξει στις 6 Οκτωβρίου 2020, υπογράφηκε στην διάσκεψη των χορηγών στις Βρυξέλλες το 2016. Όπως συμβαίνει συχνά με τις άτυπες συμφωνίες, συνήφθη χωρίς τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και χωρίς να προβλεφθεί διαφανής μηχανισμός υποβολής αναφορών για την εφαρμογή του. Η συμφωνία αποσκοπεί στη διευκόλυνση της απέλασης των Αφγανών, που ήρθαν στην Ευρώπη για να ζητήσουν προστασία, πίσω στο Αφγανιστάν. Πιστεύεται ότι η ΕΕ χρησιμοποίησε το μοχλό της αναπτυξιακής της βοήθειας προς τη χώρα για να πιέσει την αφγανική κυβέρνηση να υπογράψει αυτήν την άτυπη συμφωνία.

Ανησυχούμε ότι η δυσανάλογη στόχευση της ΕΕ στην επιστροφή και απομάκρυνση των Αφγανών από την Ευρώπη θα συνεχίσει να διαμορφώνει τις διαπραγματεύσεις. Η συνεργασία με το Αφγανιστάν, σχετικά με τις επιστροφές και την ευρύτερη διαχείριση της μετανάστευσης, δεν θα πρέπει να υπονομεύει τη συνολική προσέγγιση της ΕΕ προς το Αφγανιστάν, η οποία θα πρέπει να υπερβαίνει την κυρίαρχη διάθεση πέριξ των επιστροφών, ώστε να αναγνωρίσει την περίπλοκη δυναμική της μετανάστευσης από το Αφγανιστάν και εντός της περιοχής και πρωτίστως, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους υποκείμενους παράγοντες αστάθειας και βίαιες συγκρούσεις στο Αφγανιστάν.

Η δυσανάλογη στόχευση της ΕΕ στις επιστροφές και τις απελάσεις στο Αφγανιστάν είναι αντιπαραγωγική και απάνθρωπη για τους ακόλουθους λόγους:

1) Η τρέχουσα κατάσταση ασφάλειας στο Αφγανιστάν είναι σοβαρή: ο Παγκόσμιος Δείκτης Ειρήνης (Global Peace Index) κατέταξε τη xώρα ως τη λιγότερο ειρηνική χώρα στον κόσμο για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Το Αφγανιστάν αγωνίζεται ενάντια σε οξείες προκλήσεις που κυμαίνονται από τη αέναη ανασφάλεια, την αυξανόμενη δύναμη των Ταλιμπάν, τις στοχευμένες δολοφονίες, έναν μεγάλο αριθμό εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων (ΕΕΑ) έως τον υψηλό αριθμό επιστροφών από γειτονικές χώρες. Επιπλέον, ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στα θέματα υγείας και οικονομίας ήταν καταστροφικός. Η αποστολή του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν (UNAMA) στηνέκθεσή της στα μέσα του έτους τεκμηρίωσε 3.458 θύματα μεταξύ του άμαχου πληθυσμού, που είτε σκοτώθηκαν είτε τραυματίστηκαν σοβαρά, από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2020. Το Συντονιστικό Γραφείο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) στην ετήσια επισκόπηση του 2020 πριν από την εμφάνιση της πανδημίας εκτιμά ότι σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας (9,4 εκατομμύρια από 38 εκατομμύρια) χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Σύμφωνα με το Long War Journal, το 66% των περιφερειώναμφισβητούνται ή βρίσκονται υπό τον έλεγχο Ταλιμπάν, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2016, όταν το 21% των περιφερειών αμφισβητήθηκαν ή βρίσκονταν υπό τον έλεγχο Ταλιμπάν.

2) Οι Αφγανοί πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες ζουν σε μια παρατεταμένη κατάσταση εκτοπισμού χωρίς βεβαιότητα ή προοπτικές ένταξης. Υπάρχουν περίπου τέσσερα εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες στο Ιράν και το Πακιστάν, η πλειονότητα των οποίων ζει σε μια απάνθρωπη/δεινή κατάσταση. Σύμφωνα με τον ΔΟΜ, από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2020, υπήρξαν 388.103 επιστροφές μόνο από το Ιράν και το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαστικών επιστροφών. Αυτό είχε σημαντικό αντίκτυπο στην παρούσα κατάσταση στο Αφγανιστάν. Στην Τουρκία, οι Αφγανοί ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα που ζήτησε άσυλο το 2019. Εκεί, αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως ο φόβος της απέλασης, η περιορισμένη πρόσβαση στην προστασία, συμπεριλαμβανομένων των καθυστερήσεων στην εγγραφή, των δυσκολιών απόκτησης πρόσβασης σε επίσημα έγγραφα και την περιορισμένη, ή ακόμα και καθόλου πρόσβαση, στην υγειονομική περίθαλψη , εκπαίδευση και διαμονή.

Η μετανάστευση μεταξύ Αφγανιστάν και ΕΕ επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, λαμβάνοντας υπόψιν τις αλλαγές στις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν. Συγκεκριμένα, οι συνθήκες για τους Αφγανούς υπηκόους στο Ιράν, το Πακιστάν και την Τουρκία έχουν αντίκτυπο στο κατά πόσον οι άνθρωποι μπορούν να μείνουν σε αυτές τις χώρες, πρέπει να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν ή να πρέπει να προχωρήσουν. Η συνεργασία μεταξύ Αφγανιστάν και ΕΕ δεν μπορεί να εξεταστεί χωρίς να ληφθεί υπόψιν η περιφερειακή δυναμική.

1) Οι Αφγανοί, η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα ανά εθνικότητα ατόμων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη το 2019, υπόκεινται σε πολύ διαφορετική μεταχείριση σε ολόκληρη την Ευρώπη, με την πιθανότητα η αναγνώριση των αναγκών προστασίας να ποικίλλει δραστικά από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, το ποσοστό προστασίας κυμαίνεται από 93,8% στην Ιταλία έως 4,1% στη Βουλγαρία χωρίς αξιόπιστη εξήγηση σχετικά με τη φύση των περιπτώσεών τους. Η συνεχιζόμενη ακραία απόκλιση των ποσοστών προστασίας δείχνει ότι υπάρχουν ατέλειες στα ευρωπαϊκά συστήματα ασύλου καθιστώντας πιθανό οι Αφγανοί που χρειάζονται προστασία να μην αντιμετωπίζονται δίκαια ή με συνέπεια. Οι Αφγανοί αποτελούν σχεδόν το 50% του πληθυσμού των προσφυγικών καταυλισμών στα νησιά του Αιγαίου στην Ελλάδα, όπου πάνω από 27.000 άνθρωποι μένουν να ζουν σε βαθιά ανεπαρκείς συνθήκες. Πολλοί άλλοι Αφγανοί πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα ζουν μέσα στην ένδεια στους δρόμους της Αθήνας.

Εάν η συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Αφγανιστάν επικεντρώνεται αποκλειστικά ή δυσανάλογα στην απέλαση, χάνεται η ευκαιρία να συνεργαστούμε εποικοδομητικά για άλλες πολιτικές ασύλου και μετανάστευσης και η συνεργασία δεν είναι ισορροπημένη επειδή δεν αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες κάθε πλευράς. Η Αφγανική κυβέρνηση δικαίως ζητά αμοιβαία επωφελή και ολοκληρωμένη συνεργασία για τη μετανάστευση, η οποία αναγνωρίζει την θετική αντίληψη της μετανάστευσης μεταξύ του Αφγανικού πληθυσμού στο Αφγανιστάν και στην Ευρώπη.

Η διεύρυνση της συνεργασίας για τη μετανάστευση θα υποστηρίξει επίσης τις δεσμεύσεις της ΕΕ να συμβάλει στην παγκόσμια κατανομή ευθυνών για τους πρόσφυγες στο πλαίσιο της εφαρμογής του Παγκόσμιου Συμφώνου για τους Πρόσφυγες (GCR), της τριετούς στρατηγικής επανεγκαταστάσεων και των φιλοδοξιών της να αναπτύξει μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ για επανεγκατάσταση.

Λαμβάνοντας υπόψιν την τρέχουσα κατάσταση στο Αφγανιστάν και την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν οι Αφγανοί αιτούντες άσυλο στην Ευρώπη, μια δυσανάλογη στόχευση σε αυξημένες επιστροφές στο Αφγανιστάν είναι άστοχη και επικίνδυνη. Εμείς ως ΜΚΟ, οι οργανώσεις υπό την ηγεσία προσφύγων και μέλη της Αφγανικής διασποράς κάνουμε τις ακόλουθες συστάσεις:

Προς την ΕΕ και τα κράτη μέλη της:

• Διακοπή των αναγκαστικών επιστροφών στο Αφγανιστάν λόγω της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα και των προκλήσεων της επανένταξης των επαναπατριζόμενων από την Ευρώπη και τις γειτονικές περιοχές. Ειδικότερα, οι ευάλωτες ομάδες και οι Αφγανοί που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εκτός του Αφγανιστάν δεν πρέπει να επιστραφούν.

  • Ενσωμάτωση της συνεργασίας της ΕΕ για τη μετανάστευση στη συνολική προσέγγιση της ΕΕ για το Αφγανιστάν. Η συνεργασία για τη μετανάστευση δεν πρέπει να υπονομεύει βασικούς στόχους για την ειρήνη και την ασφάλεια.
  • Αντιμετώπιση των βασικών αιτίων του αναγκαστικού εκτοπισμού και υποστήριξη της επανένταξης των επαναπατριζόμενων, υποστήριξη της θεσμικής μεταρρύθμισης, υπεύθυνη διακυβέρνηση και διαφανείς δαπάνες βοήθειας. Η βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα της αύξησης των μετακινήσεων στο Αφγανιστάν υπονομεύει τους ευρύτερους στόχους της ΕΕ και την ικανότητά της να συμβάλει στη διαρκή ειρήνη και ευημερία στη χώρα.
  • Δέσμευση οικονομικής υποστήριξης που θα αντιμετωπίζει τις βασικές αιτίες του αναγκαστικού εκτοπισμού από το Αφγανιστάν στην επικείμενη διάσκεψη της Γενεύης για το Αφγανιστάν.
  • Εξέταση της δυναμικής των περιφερειών κατά τη διάρκεια ανάπτυξης μεταναστευτικής πολιτικής σε σχέση με το Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένης μιας επαναδιαπραγματευόμενης Κοινής Πορείας προς τα Εμπρός. Αυτό σημαίνει να δοθεί προτεραιότητα στη στήριξη του Αφγανιστάν για τη διαχείριση των επαναπατριζόμενων από γειτονικές χώρες.
  • Αποφυγή σύνδεσης της αναπτυξιακής βοήθειας ή των οικονομικών δεσμών με το Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων, με την αύξηση των αναγκαστικών επιστροφών.
  • Επέκταση της συνεργασίας για τη μετανάστευση πέρα από την επιστροφή και την επανεισδοχή, επενδύοντας στην επέκταση των τακτικών οδών μετανάστευσης για τα άτομα που χρειάζονται προστασία και παροχή συγκεκριμένων προγραμμάτων και ευκαιριών για ασφαλή και νόμιμη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης για εκπαιδευτικούς λόγους καθώς και λόγους απασχόλησης.
  • Αίτημα προς την EASO να προετοιμάσει και να δημοσιεύσει την ανάλυση των πρακτικών που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη της ΕΕ με χαμηλά ποσοστά αναγνώρισης για τους Αφγανούς υπηκόους, λαμβάνοντας υπόψιν όλους τους πιθανούς λόγους της απόκλισης.
  • Τροχοπέδη στις απαγορεύσεις ταξιδιού σε όσους επιστρέφουν εθελοντικά και σε όσους απελαύνονται – εκτός εάν θεωρούνται απειλή για την ασφάλεια ή έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα, σύμφωνα με αλλά όχι πέραν των σχετικών διατάξεων του διεθνούς δικαίου.

Προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ):

  • Αίτημα προς τα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ, κυρίως την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τo ΕΚ, να ενημερώσουν σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων για την παράταση της ΚΠΕ και να διασφαλιστεί ότι ζητείται η γνώμη του ΕΚ και ότι μπορεί να διαδραματίσει εποπτικό ρόλο.
  • Παρακολούθηση της προόδου της ΚΠΕ και διασφάλιση ότι η εφαρμογή της δεν παραβιάζει το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το άσυλο και άλλους σχετικούς τομείς.
  • Διασφάλιση ότι τα αναπτυξιακά ταμεία της ΕΕ αντιμετωπίζουν τις βασικές αιτίες του αναγκαστικού εκτοπισμού και δεν εξαρτώνται από τη συνεργασία που σχετίζεται με τη μετανάστευση που επιβάλλουν οι ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.

Signatories/Συνυπογραφές:

Afghan Academy International
Afghanistan and Central Asian Association
Amnesty International
Asia Displacement Solutions Platform
Asylex
AsylKoordination
Bhutan Watch
Bureau for Rights-based Development (BRD)-Sweden
Caritas Europa
Centre for Peace Studies
Cordaid
Danish Refugee Council
Defence for Children
Dutch Council for Refugees
European Council on Refugees and Exiles
European Evangelical Alliance (EEA)
European-Global Civil Society Organisation
The Swedish Network of Refugee Support Groups, FARR
Female Fellows
Finnish Refugee Advice Centre
Flemish Refugee Action
From Streets to School
Global Citizen Society
Greek Forum of Refugees
HIAS
IEZ7-2
INLIA Foundation
JRS Europe
Keihan Foundation
Migrantie Europe
Mosaico
MULTECI-DER
New Women Connectors
Norwegian Refugee Council
Passerell
PROASYL
Refugees International
She for She
Stichting LOS Netherlands
WE org
YAAR

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

This site uses cookies to offer you a better browsing experience. By browsing this website, you agree to our use of cookies.